Vaarwel, Peter.

Paula schreef een column over haar laatste gesprek met Peter Schonewille, onder de titel: Vaarwel, Peter.

.

.

Wat zeg je tegen iemand die binnen een paar dagen zal sterven? En wanneer je weet dat het huidige moment tegelijk het laatste moment is waarop je elkaar in levende lijve ziet? Hoe neem je afscheid?

Voor die vraag stonden wij vorige week zaterdag, bij Peter en Natasja in de keet. We hadden gehoord dat het heel snel afgelopen zou zijn met Peter en we wilden hem nog een keer zien en spreken. Een telefoontje en ja, we konden wel even komen. We hadden het over koetjes en kalfjes en over van alles en nog wat, maar ook over zijn ziekte, zijn aanstaande sterven en hoe dat voor hem is en voor zijn gezin. We hadden het over de keet, zijn keet, Peters keet. De keet die hij bouwde voor de jeugd. Voor hun jeugd, hun kinderen. En voor de vrienden van hun kinderen. En ook voor zichzelf. Peter genoot net zo van zijn keet als de vaste bezoekers. Het was er gewoon altijd feest. Daar hadden we het over, die laatste zaterdag.
Maar op een gegeven moment is het tijd om afscheid te nemen, echt afscheid te nemen. Peter werd moe. Maar wat zeg je dan? We zochten naar woorden, spraken ook daar over. Wat te zeggen tegen iemand die dood gaat. Peter hielp ons. Vaarwel, zei hij. Ja, vaarwel, zeiden wij. Hij gaf ons een knuffel. Wij gaven hem een knuffel. En toen ging hij hun huis binnen. Voor zijn laatste dagen.
Dat was het.

Op de dag dat Peters rouwkaart bij ons in de bus viel, precies een week na die zaterdag, las ik de column van René Diekstra in het Dagblad van het Noorden. Hij schreef over het moeilijkste woord om uit te spreken dat tegelijk het moeilijkste woord is om aan te horen: Vaarwel. Diekstra schreef: ‘In dat enkele woord wordt alle pijn, verdriet, angst en machteloosheid aangaande een verlies samengebald, uitgesproken en erkend. Vaarwel vergt moed. De moed om los te laten of te laten gaan. Terwijl loslaten nu juist is wat je niet wilt.’

Peter had de moed om los te laten, om het leven los te laten, om zijn gezin los te laten en alles en iedereen om hem heen. En wij laten Peter los. Vaarwel, moedige Peter. Ik ben blij dat we je gekend hebben.

Paula